Ngày xưa ông bà ta sống ở thời kỳ bao cấp, nên có tư duy nuôi lợn sao cho nhanh béo, nhanh xuất chuồng. Thế nhưng bây giờ, thời đại @, 4.0 rồi, vẫn còn không ít tư duy này khi áp dụng vào nuôi con: Làm sao cho con tăng cân nhanh nhất, chứ không phải làm thế nào để cho con thông minh nhất. Có mẹ nào giật mình khi thấy có phần nào đúng với bản thân mình không? Khi con ăn dặm thì nhồi ép con ăn để tăng cân, đôi khi không phải vì mong muốn của mình, mà vì để ông bà, hàng xóm không phải kêu ca là “nuôi sao để con còi thế, con nhà người ta ăn thế này thế kia cơ mà…”, và sống ở xã hội mà ai cũng tập trung “vỗ béo” cho con thì bản thân người nuôi trẻ cũng bị cuốn theo áp lực đó. Mình là một điển hình. 

Hồi ở Úc, khi đưa Kiwi đi kiểm tra định kỳ, các bác sĩ sẽ đo 3 chỉ số: Vòng đầu, cân nặng và chiều dài. Mỗi lần khám, khi cân nặng của bé ở trong ngưỡng biểu đồ phát triển, và các chỉ số vòng đầu, chiều dài cũng trong mức khuyến khích, bác sĩ luôn có câu động viên khích lệ mẹ: “Well done, you are doing great job”. Còn khi 2 mẹ con Kiwi về Việt Nam, kiểm tra cho Kiwi trước khi tiêm, bao giờ mẹ cũng lo nơp nớp xem cân nặng của con có tăng tí nào không? Mặc dù nhích hơn so với đường tiêu chuẩn (đường trung bình) nhưng đều bị các cô Y tá (lưu ý là Y tá, chưa nói đến Bác sĩ) phán luôn một câu xanh rì: Con như thế này là gầy mẹ ạ. MẸ cháu sôi máu mà cứ phải nhe răng cười xoà. Mẹ cháu mà không nắm được các kiến thức sơ đẳng nhất về đường phát triển của con thì chắc cũng hộc tốc tìm mua các loại thực phẩm kích ăn, nhồi nhét con ăn cho chỉ số cân nặng của con càng to càng tốt. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng: phát triển não bộ của con trẻ phát triển đến 80% trong 05 năm đầu đời. Vì thế, thời gian đầu đời của con, ba mẹ cần “tận dụng” tập trung phát triển não bộ cho trẻ, chứ không phải nhồi ép con ăn, ép con tăng cân. 

NÃO BỘ VÀ SỰ PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ Ở TRẺ NHỎ

Trước tiên, chúng ta nên lược sơ qua kiến thức về não bộ. Ta được biết cơ thể con người có 2 bán cầu não (viết tắt là bcn): bcn Trái và bcn Phải, điều này là hiển nhiên và ko có gì bàn cãi. 

- Bcn trái thiên hướng về các kỹ năng quản lý, logic toán học, vận động tinh, ngôn ngữ, quan sát… 

- Bcn phải thiên hướng về khả năng tưởng tượng, lãnh đạo, vận động thô, âm thanh và thẩm mỹ. 

Tuy nhiên, có một điều mà ít ai biết đó là bcn Phải phát triển mạnh vào độ tuổi 0-6 tuổi, sau đó sẽ khép lại, và mở ra kỷ nguyên của bcn Trái. 

=> Trong giai đoạn giáo dục sớm của trẻ, cần tận dụng và cân bằng sự phát triển của 2 bcn này. Điều mà nền giáo dục VN hiện nay đang làm là chỉ tập trung vào phát triển bcn Trái mà ko/chưa có phương pháp dạy hợp lý để phát triển cân bằng cả 2 bcn này. 

Mỗi bán cầu não chia thành 5 vùng: Thuỳ trước trán, thuỳ Trán, Thuỳ Chẩm, thuỳ Đỉnh, Thuỳ Thái Dương. Vùng phát triển Ngôn Ngữ nằm ở Thuỳ Chẩm và thuộc bcn trái. Não bộ có 86 tỷ tế bào nơ-ron thần kinh (theo nguồn Nature-tập san khoa học uy tín thế giới). Tuy nhiên, sự phân chia các chức năng và nơ-ron thần kinh của mỗi trẻ cũng khác nhau. Có trẻ tập trung vào vùng logic/toán học, có trẻ tập trung vào vùng ngôn ngữ… Vì thế, là cha mẹ hoặc thầy cô cần nắm bắt được đặc điểm của từng con, điểm mạnh điểm yếu của mỗi bán cầu não, để kích hoạt và phát huy tối đa tiềm năng của con. 

Thêm nữa, số lượng nơ-ron thần kinh không quyết định trí thông minh của trẻ, mà là chất lượng chính là làm tăng các KẾT NỐI nơ-ron thần kinh. Vậy làm thế nào để tăng các kết nối này? (cái này mình sẽ nói thêm vào các bài chia sẻ sau) 

SỰ THẬT VỀ NÃO BỘ

Sau đây là một số sự thật thú vị về não bộ, để bản thân phụ huynh có thể áp dụng linh hoạt cho chính mình và cho các con: 

1. Đường dẫn truyền xung thần kinh của não bộ rất nhanh. 

2. Tiêu tốn nhiều năng lượng lớn nhất trong cơ thể, 10 watt/h -> Dinh dưỡng dành cho não bộ là rất quan trọng 

3. Dung lượng bộ nhớ trong não bộ rất lớn, và tập trung ở bán cầu não phải: 1.000 Tb, (theo Quora)(lý do tại sao bcn phải có dung lượng lớn hơn, mình sẽ có phân tích sau) 

4. Não “ngốn” nhiều Oxy nhất: 20% lượng oxy đi vào máu. So sánh về trọng lượng, thì não chiếm khoảng 1/50-1/60 tỉ trọng của cả cơ thể, nhưng chiếm 20% lượng ôxy. Chính vì thế, để con tiếp thu tốt, khả năng học tốt, thì cần cho con liên tục vận động và tương tác. Kể cả trong quá trình học nói chung và học tiếng Anh nói riêng, cần kết hợp xen kẽ các hoạt động động và tĩnh cho trẻ, và cho trẻ tương tác với nhau nhiều hơn. (Các bạn bé mà không thể ngồi yên học, hoặc nói chuyện trong lớp … thì các phụ huynh có thể hiểu để thông cảm và có phương pháp học cho các con. Ví dụ như tương tác với các con thông qua câu hỏi, trò chơi…) 

5. Khi ta ngủ - Não không ngủ: Trong lúc ngủ, giấc ngủ sẽ giúp hàn gắn tổn thương (nếu có) ở não bộ, và trong giai đoạn học thì giấc ngủ giúp ghi nhớ sâu ký ức, bài học. Vì thế, giấc ngủ đã rất tốt với người lớn, nay càng thấy cực kỳ quan trọng cho phát triển trí não của trẻ. Trẻ nên ngủ đủ giấc, sâu giấc. Thế nào là đủ giấc, sâu giấc, mẹ Kiwi sẽ có bài chia sẻ thêm sau. 

6. Não càng thông minh thì càng có nhiều giấc mơ. Điều này cực kỳ đúng với các bà bầu, vì các bà bầu thường mơ nhiều, nhưng các moms-to-be không biết rằng, khi mang trong mình sinh linh bé nhỏ, nhu cầu hấp thụ DHA và các dưỡng chất cho trí não của bé rất mạnh. Chính vì thế việc bổ sung DHA bầu là rất quan trọng ngang với bổ sung Canxi và vitamin tổng hợp khác. 

7. 80% não bộ là nước. Vì thế thiếu nước sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc của não bộ. Vì thế các phụ huynh lưu ý luôn cung cấp nước cho con theo từng ngụm nhỏ nếu con uể oải buồn ngủ. Hoặc áp dụng cho cả bản thân mình, khi làm việc mà buồn ngủ, uể oải có thể uống từng ngụm nước ấm – lưu ý là nước ấm, vì sẽ tăng tốc độ phản ứng cho não – để tăng cường bổ sung nước cho cơ thể và cho não bộ. 

8. Não không biết đau: Vì thế ăn uống vô điều độ mà bục vỡ mạch máu não, ta đều không biết, chỉ biết khi ngất đi, hoặc biến chứng sau đó. Vì vậy Dinh dưỡng dành cho não bộ là điều cực kỳ quan trọng. 

DINH DƯỠNG DÀNH CHO NÃO BỘ 

Do bài viết đã dài, nên phần sau mình sẽ chia sẻ về: 

- Các loại thực phẩm giết chết chết trí thông minh ở trẻ em, 

- Các thực phẩm/dinh dưỡng giúp tăng cường sức mạnh của não bộ

Các mẹ cùng chờ đón nhé.