Nằm than sau sinh: Quan niệm xưa gây nhiều tranh cãi

Nằm than sau sinh là quan niệm kiêng cữ được lưu truyền trong dân gian từ ngày xưa. Nếu hỏi các cụ trong làng nằm than có tốt không thì các cụ đều bảo rất tốt, nên làm theo. Thế nhưng theo các mẹ hiện đại, việc đốt than sinh ra khí độc, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Vậy rốt cuộc mẹ sau sinh phải làm sao, có nên nằm than nữa không? 

1Quan niệm nằm than sau sinh ngày xưa

Quan niệm nằm than sau sinh bắt nguồn từ những vùng đất lạnh như miền Bắc và miền Trung, nơi có khí hậu lạnh và khắc nghiệt vào mùa đông, lạnh vào buổi đêm mùa thu. 

Nằm than sau sinh được người xưa áp dụng khá phổ biến (Ảnh: Internet)

Hơn nữa, nhà ngày xưa thường thấp, nền đất và mái tranh rất lạnh, gió dễ lùa vào. Điều kiện chăn mền sinh hoạt rất kém, khó giữ ấm cho cơ thể. Bởi vậy, việc nằm than sau sinh trước hết giúp mẹ cảm thấy ấm áp hơn, cơ thể nhanh hồi phục, em bé cũng ấm và nhanh cứng cáp hơn. 

Nhưng đó là trong điều kiện ngày xưa còn thiếu thốn. Ngày nay chất lượng cuộc sống đã tốt hơn rất nhiều, quan niệm xưa không còn đúng nữa. Thậm chí nằm than sau sinh còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe của mẹ và bé sau sinh. 

2Nguy hiểm tiềm ẩn khi mẹ nằm than sau sinh

Thực tế, việc nằm than sau sinh rất độc hại. Khi đốt, khí do đốt than có chứa rất nhiều CO2 và CO, nhất là CO. Khí CO là khí độc, kết hợp với hemoglobin trong máu tạo thành hợp chất ngăn ngừa máu vận chuyển khí oxy trong cơ thể. Nếu  nồng độ CO hít phải quá nhiều, có thể dẫn đến thiếu oxy, ngạt thở và tử vong. 

Mẹ sau sinh thường nằm than trong phòng kín. Điều này khiến khí CO không thoát được ra bên ngoài, tăng nguy cơ mẹ hít phải. Điều này nguy hiểm hơn khi em bé cũng nằm than cùng mẹ. Mẹ có thể chịu được, nhưng em bé thì không. 

Nằm than sau sinh tăng nguy cơ khó thở, trẻ tử vong sau sinh (Ảnh: Internet)

Đấy còn chưa kể, việc nằm than trong nhiệt độ cao khiến mẹ và bé bị mất nước cơ thể.

Em bé ra mồ hôi nhiều lại bị muội than bám vào da của trẻ khiến trẻ dễ bị rôm sảy, hăm kẽ, nhiễm trùng da,...

Nhiệt độc của bếp than không phải lúc nào cũng giống nhau, lúc nóng lúc lạnh khác thường. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể khiến mẹ mệt mỏi và cơ thể yếu hơn. 

3Nằm than sau sinh: Tranh cãi không dừng

Trên mạng, chỉ cần đưa ra ý kiến về việc nằm than sau sinh, rất nhiều mẹ sẽ phản đối, bảo nằm than rất tốt, nằm than khiến người không bị lạnh, rồi nằm than giúp hết sản dịch, nằm than giúp xương khớp bớt đau, mẹ giảm cân tốt hơn, lấy lại vóc dáng nhanh mà không có bệnh khi về già. 

Mình thấy hơi băn khoăn không hiểu cơ sở nào để khẳng định nằm than giúp hết sản dịch. Thông thường, sản dịch tự hết sau 10 ngày, mẹ nào nhanh thì khoảng 7 ngày, nói chung tùy theo cơ địa và chế độ ăn uống của mẹ sau khi sinh. Ăn rau ngót giúp sản dịch hết nhanh và sạch sẽ hơn chứ chưa nghe nằm than hết sản dịch. 

Hay chuyện lấy lại vóc dáng nhanh. Cái này còn tùy theo từng người à. Nhiều mẹ chẳng nằm than sau sinh vẫn giảm cân ầm ầm. Thậm chí chỉ cần cho con bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, dáng người còn đẹp hơn lúc trước khi mang thai nữa. 

Chuyện không có bệnh khi về già. Cái này thật sự không có cơ sở kiểm chứng. Bản thân mấy mẹ nằm than chưa già mà sao khẳng định được vậy hay quá. 

Ý kiến cá nhân mình thì chỉ thấy nằm than hại, mình không nằm than sau sinh và thấy chẳng bị sao cả. Các quốc gia khác người ta cũng không nằm than mà chưa thấy ai bị sao hết. 

4Chăm sóc cơ thể sau khi sinh

Việc nằm than theo mình công dụng tốt nhất là giữ ấm cho cơ thể. Ngày xưa nhà tranh vách đất gió lùa thì nằm than sẽ giữ ấm, nhưng ngày nay nhà cửa đầy đủ, kín kẽ, đóng cửa ở trong nhà là ấm rồi. Chưa kể còn có điều hòa hai chiều, mở chiều ấm lên là xong, vừa giữ ấm cho mẹ cho bé lại vừa an toàn, không lo bị ngộ độc và ngạt thở. Đấy còn chưa kể nhiệt độ cơ thể em bé lúc nào cũng cao hơn người lớn một chút, ba mẹ cảm thấy nóng bé chưa chắc đã thấy nóng đâu. 

Chăm sóc cơ thể khoa học sau sinh giúp mẹ nhanh phục hồi (Ảnh: Internet)

Mình xin chia sẻ một chút kinh nghiệm chăm sóc sau sinh, giúp mẹ khỏe lại nhàn, các mẹ tham khảo nhé. 

• Ăn uống đầy đủ chất, không kiêng khem gì ngoại trừ mấy loại rau có thể gây mất sữa như rau răm, lá lốt. 

• Ăn rau ngót giúp sạch sản dịch sau sinh nhanh chóng. 

• Có thể tắm sau 1 - 2 ngày sau sinh, tắm nhanh bằng nước ấm. Nếu không tắm cũng nên lau người sạch sẽ, tránh ủ bệnh ảnh hưởng đến bé. 

• Sử dụng điều hòa hoặc thiết bị sưởi giữ ấm cho cơ thể vào mùa đông. 

• Khi nào xuống giường được thì nên vận động nhẹ nhàng, không nên nằm suốt vì như thế càng khiến cơ thể khó phục hồi, sản dịch lâu sạch. 

• Có thể thoa rượu gừng nghệ để làm ấm cơ thể, kích thích máu lưu thông tốt hơn, thúc đẩy nhanh quá trình phục hồi cơ thể. 

• Chườm túi muối nóng giúp giảm mỡ bụng nhanh chóng và an toàn. 

Cách nằm than truyền thống không có căn cứ khoa học nào cho thấy tốt cho mẹ sau sinh, giúp con nhanh cứng cáp. Các mẹ cũng không thể khẳng định rằng việc nằm than giúp mẹ khỏe mạnh được. Vì sức khỏe của mẹ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố từ dinh dưỡng đến vận động và luyện tập. Đó còn chưa kể là do yếu tố cơ địa của từng người. Do vậy, mẹ hãy cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định nằm than nhé.